Aanvragen om te mogen wonen in een zeecontainer of in een uit Oostenrijk overgekomen chalet. Het zijn maar enkele voorbeelden van vragen waar Cindy Westhovens, architect stedenbouwkundige van de stad Genk, de laatste jaren mee geconfronteerd wordt. Cindy stelt vast dat hedendaagse woonwensen steeds vaker afwijken van het traditionele patroon. “Wij staan voor een trendbreuk, een transitie. Vernieuwende woonvormen maken hun intrede.”
In het gesprek wordt duidelijk dat de Genkse stedenbouwkundige midden in een complex werkveld staat dat steeds verandert. Meerdere actoren zijn immers betrokken bij het woonbeleid. Samen geeft men invulling aan nieuwe manieren van wonen. Dit vraagt een open blik, creativiteit en lef om te experimenteren.



Anders kijken naar wonen

Het gemeentelijk woonbeleid speelt in op de ruimte die steeds kleiner wordt en de uitdaging om wonen betaalbaar te maken. Enerzijds stimuleert de stad Genk nieuwe woonvormen zoals onder meer co-housing, zorgwonen, generatiewonen, tiny houses en containerwonen anderzijds is nog niet iedereen hier klaar voor. “Mensen zijn nog niet zo ruimdenkend en houden vast aan de manier van wonen zoals ze zijn opgegroeid. Men heeft nog niet veel kennis van andere woonvormen.” Toch merkt Cindy dat er vanuit een noodzaak naar meer betaalbare en kwalitatieve woningen beetje bij beetje meer draagvlak komt voor dit anders bouwen. Steeds meer mensen hechten belang aan groen, open ruimte en stilteplekken in hun eigen woonomgeving.

Sneeuwbaleffect

De nieuwe manieren van wonen zijn nog niet zo gekend en worden nog geregeld op vooroordelen onthaald. Het nu sterk opkomende co-housing is daar een voorbeeld van. Cindy bezocht projecten in Zurich en raakte helemaal overtuigd van de voordelen van co-housing. Zo neemt de kwaliteit van de leefruimte en buitenruimte toe wanneer je bijvoorbeeld een wasruimte, een ontspanningsruimte en een centrale berging met elkaar deelt.

Mensen denken vaak dat ze al hun privacy moeten opgeven maar dat is niet het geval. Om ze zelf de positieve kanten te laten ervaren is het belangrijk om goede voorbeeldprojecten te laten bouwen. Zo creëer je een draagvlak voor woonvormen die afwijken van het traditionele wonen. Hier is een rol weggelegd voor onder meer de stad, de architecten en stedenbouwkundigen, de projectontwikkelaars en de sociale huisvestingsmaatschappijen. “Door een goed voorbeeld te geven, kan je anderen weer overhalen om hetzelfde te doen en creëer je hierdoor een sneeuwbaleffect.”



Durven experimenteren

Als stad kan je mee die context creëren waarbinnen experimenten mogelijk zijn. Het bestaande wettelijk kader lijkt soms op het eerste zicht deze experimenten in de weg te staan. Het vraagt creativiteit en een ruimdenkende houding. Er zijn al mooie voorbeelden van hoe de stad als partner meedenkt met de bouwheer. In een recente bouwaanvraag was de stad akkoord dat het tekort aan parkeerplaatsen werd gecompenseerd met deelauto’s. Een duurzame oplossing die past binnen het woonbeleid van de stad Genk. De toekomst zal uitwijzen of dit zal werken. De toekomstige bewoner moet immers een deel van zijn vrijheid opgeven, denkt Cindy. Langs de andere kant vindt ze het belangrijk om toch te durven experimenteren. “De ene keer zal het lukken de andere keer misschien niet, zolang we maar leren voor de toekomst. “

Verwerven van kennis in een netwerk met anderen

De transitie van de woonmarkt lijkt definitief ingezet. Het wordt een complexe uitdaging om die te voltooien. Er zijn immers nog al wat partners betrokken bij woonbeleid elk vanuit hun eigen rol. De laatste jaren ervaart Cindy dat deze partijen naar een zelfde doel toe werken. Het gaat vooruit en de richting is goed. Bouwheren, architecten, vergunningverlenende overheden en sociale huisvestingsmaatschappijen verdiepen zich steeds meer in nieuwe duurzame woonvormen. De kennis hierover raakt meer verspreid. En dat is goed nieuws. “Want wanneer we met z’n allen vanuit onze rol open staan voor een nieuwe manier van wonen en out of the box durven denken, zullen we verandering zien.”

Hoop voor de toekomst

'Ik hoop dat iedereen een plek vindt om gelukkig te zijn, in welke soort woning dan ook. Dat kan gaan van sociale woning tot zorgwoning, tot villa. Want iedereen is op zoek naar iets anders', zegt Cindy nog.

We zitten duidelijk op een kantelpunt. Ik heb alvast met haar een afspraak gemaakt voor de toekomst. Over vijf jaar kijken we samen terug naar hoe de Genkenaar woont. We verwachten dan nieuwe duurzame woonvormen te zien. Projecten die een inspiratie kunnen zijn voor anderen.

In Gesprek met

Luisterde en schreef het verhaal neer