De sterkte van collectiviteit, dat is wat Sabrine Vanslembrouck vond in cohousingproject het Abtshof, waar ze sinds 2018 woont. Tijdens de coronacrisis ontdekte ze nog meer dan voorheen de voordelen van groepswonen. Het individuele karakter van een eengezinswoning werd versterkt doordat ieder gezin op zichzelf aangewezen was. Vele mensen worstelden met eenzaamheid en het gemis aan sociaal contact. De grote troef van collectief wonen blijkt de sociale meerwaarde voor bewoners te zijn.

Veerkracht

Vanuit haar ervaringen bij Samenhuizen vzw gelooft Sabrine heel sterk in co-housen. Ze zocht naar een manier van wonen waar je in verbinding leeft met mens en natuur. Samen met vier mede-coöperanten startte ze woonproject het Abtshof in een historische hoeve gelegen in de dorpskern van Borlo.

Een avontuur dat gedragen wordt door verschillende mensen. ‘Want het geheel is sterker dan ik alleen,’ zegt Sabrine. ‘Iedereen heeft eigen expertises en talenten in huis, die ingezet worden om dit verhaal te realiseren. Met de kennis van één van de bewoners zijn we bijvoorbeeld in staat om een zelfvoorzienende moestuin aan te planten.’ Het samen-doen en het samen-leven draagt bij aan de slaagkansen van het project, maar bovenal aan de veerkracht van mensen. ‘Die veerkracht willen we aanbieden aan mensen in kwetsbare situaties,’ vertelt Sabrine. Een samenwerking met het sociaal verhuurkantoor in de regio om een wooneenheid in de hoeve te verhuren is één van de ideeën om hierop in te spelen. De initiatiefnemers willen van het Abtshof een inclusief en intergenerationeel verhaal maken. Waar iedere bewoner zijn engagement kan opnemen naargelang zijn competenties en leeftijd.
‘Rollen wijzigen naargelang de leeftijd van bewoners. Op negentigjarige leeftijd zal je misschien niet meer koken voor een groep mensen, maar wel voorlezen aan de kinderen of de tafel dekken.’

Versterking van de dorpsgemeenschap

‘De kern van onze droom is om van de hoeve een dynamische en gastvrije ontmoetingsplek te maken,’ gaat Sabrine verder. ‘We willen niet alleen in interactie gaan met de bewoners van de site, maar ook met de omgeving.’ Verbinden met de bewoners van het dorp en daarbuiten beogen ze met verschillende initiatieven. ‘Door werkdagen en activiteiten te organiseren, trekken we mensen aan uit het dorp, maar ook van verder weg. Stedelingen genieten van de rust en de omgeving, die wij hier te bieden hebben. Gelijktijdig helpen ze ook mee bouwen aan ons verhaal.’ 

De ruimte in de gebouwen van de hoeve en de aangrenzende landbouwgrond en weide bieden heel wat opportuniteiten om er meer dan een woongemeenschap van te maken. Op termijn komen hier ateliers waar ambachten of zachte activiteiten kunnen ontplooid worden. Maar ook een co-workruimte behoort tot de mogelijkheden. Met de opmars van thuiswerken liggen hier heel wat kansen.

Het Abtshof wil zo een actieve rol spelen in het dorp en bijdragen aan de leefbaarheid van de gemeenschap. De dorpsgemeenschap van Borlo zal er wel bij varen.

Visie als ankerpunt

Een cohousingproject ontstaat niet zomaar, daar is werk aan. Bewoners ontwikkelen samen een visie hoe ze willen wonen en bouwen. Het is maatwerk, waardoor ieder cohousingproject anders is.

‘Het vormgeven van een visie doe je best op voorhand. Zo start je vanuit een gemeenschappelijk verhaal en niet vanuit individuele situaties van iedere bewoner of gezin’, vertelt Sabrine. De visie van het Abtshof is gebouwd op collectief, ecologisch en intergenerationeel wonen en leven. De visie is een ankerpunt doorheen het proces, waar alle beslissingen aan worden getoetst door de bewoners. ‘Als groep breng je je visie tot leven en dat is een voortdurende oefening. Het is balanceren tussen idealen en haalbaarheid.’ 

Om alles vlot en overzichtelijk te laten werken, is een overlegstructuur nodig. De kerngroep van bewoners waakt over de visie, terwijl verschillende werkgroepen heel gericht rond bepaalde thema’s aan de slag gaan. Iedere werkgroep is vertegenwoordigd in de centrale kerngroep. ‘De complexiteit van ons project is meerlagig, waardoor je gemakkelijk overspoeld kan geraken door de veelheid. De opvolging van de bouwwerken, de zelfvoorzienende moestuin,  de ecologische aspecten, de organisatie van activiteiten, …. Een duidelijke structuur zorgt voor rust en overzicht.’ 

Durf te vragen

Het vraagt heel wat durf om een project met dergelijke complexiteit te realiseren. En dat vormt voor Sabrine nog een extra motivatie om er een collectief verhaal van te maken. ‘Wanneer je zelf sterk gelooft in je idee, moet je er gewoon aan beginnen. Er zullen deuren opengaan, die je ervoor niet zag’, zegt ze. En die deuren openen vaak door je netwerk aan te spreken of door hen om hulp te vragen.
‘Mensen voelen zich vaak geflatteerd wanneer ze uitgenodigd worden om te helpen. Voel je niet verlegen en durf hulp te vragen.’

Nieuwe bewoners

Op dit moment wordt er hard gewerkt aan de afwerking van een aantal wooneenheden. En de gemeenschap zoekt nog nieuwe bewoners. ‘We zijn een woon-gemeenschap en dat gaat verder dan samen-wonen. Om dit te bereiken is een bepaald engagement van iedere bewoner nodig. Mensen hebben er tijd voor nodig om te beslissen of ze mee instappen’, vertelt Sabrine.

Ook niet-bewoners kunnen aandeelhouder worden van de coöperatie. Mensen die in één van de ateliers een activiteit willen opstarten, worden aandeelhouder en geven op die manier de woon-werkgemeenschap mee vorm.

Het Abtshof is een allesomvattend project, waar veel energie circuleert van mensen maar ook van de plek. Het is niet alleen bouwen maar ook gemeenschap vormen. ‘We willen pioniers zijn en tonen aan de wereld dat dit kan. Je hoeft je niet neer te leggen bij je woonsituatie. Het kan echt anders.’  

In Gesprek met

Luisterde en schreef het verhaal neer