“Kwaliteitsvolle arbeid geven op een niveau waarop mensen kunnen functioneren, dat is een moeilijke uitdaging voor onze arbeidsmarkt. Zeker gezien die arbeidsmarkt ook nog eens onderhevig is aan slingerbewegingen.” Een stevige binnenkomer in een gesprek met Caroline Meyers over duurzame loopbanen en de uitdagingen waarvoor alle spelers op de arbeidsmarkt staan om daarnaar te streven. Maar ik onthoud vooral een gesprek over visionaire toekomstsporen.   

Afstanden overbruggen in Corona tijden doen we via Zoom. Kleine technische mankementen raken niet aan de kwaliteit van ons gesprek door het enthousiasme van mijn gesprekspartner. Caroline werkt al bijna 25 jaar bij het vroegere ESF agentschap, nu ingebed in het Departement Werk en Sociale Economie – afdeling ESF en Duurzaam ondernemen, als Expert transnationaliteit en kennismanagement.

Het is fijn dat ik haar mag interviewen. Onze wegen kruisen elkaar al bijna diezelfde 25 jaar.  Caroline neemt me na een korte bijbabbel met een vurige vaart mee in haar verhaal.



Van doelgroep focus naar een inclusief beleid

Caroline: ‘Het thema ‘loopbaan’ is altijd belangrijk geweest binnen de oproepen van het ESF. Waar in het begin de focus lag op doelgroepenbeleid, als middel om mensen te laten participeren op de arbeidsmarkt, is deze verschoven naar een inclusief beleid als basisvoorwaarde. Dat heeft natuurlijk ook veel te maken met de slingerbewegingen op de arbeidsmarkt. Voor de crisis in 2008 moest iedereen geactiveerd worden. Tijdens de crisis moesten de minst makkelijk inpasbaren ruimte maken voor zij die meteen inzetbaar waren. Die onmiddellijke inzetbaarheid was echter voor velen onmogelijk. Nu is de slinger weer teruggeslagen. Een loopbaan voor iedereen die zinvol is, geeft mensen eigenwaarde. Dat laatste is mijn drive’, geeft Caroline aan.

Hoe zet je het thema “Duurzame loopbanen" in de wereld, in een steeds veranderende samenleving en een fluctuerende arbeidsmarkt? 

Van age - naar career management

Caroline: ‘Jaren geleden nam ik vanuit het ESF (Europees Sociaal Fonds) deel aan een Europees netwerk over ‘age management’ met het oog op het lanceren van oproepen voor 55-plus medewerkers. Hoe kunnen we meer kansen geven aan 55-plus medewerkers en zorgen voor uitdagende functies binnen de arbeidsmarkt? Dat was de centrale vraag waar we ons met verschillende landen over hebben gebogen en ook veel over leerden. Het netwerk was echter zowel wat deelnemers betreft als in de tijd beperkt. Een nieuwe oproep van de Europese Commissie zelf breidde een vervolg hierop en gaf een nieuwe wending in het verhaal: van ‘age’ management naar ‘career’ management.’  

Waarom je richten op één bepaalde groep in een organisatie?

Caroline: ‘In deze vraag die we ons stelden binnen dit nieuwe netwerk, zie je ook weer die slingerbeweging. Van doelgroepenbeleid naar ‘iedereen moet aangesproken worden’. Een inclusief beleid dus binnen bedrijven waarin elke doelgroep zijn plaats moet vinden.

Tegelijk is blijven inzetten op activeren de boodschap: “you are in the drivers seat”. We hebben het dus over ondersteuning maar ook over de eigen verantwoordelijkheid als het om loopbanen gaat. Je moet mensen wel de tools maar ook de verantwoordelijkheid geven om aan hun loopbaan te werken. Ook dit netwerk bestond uit een kleine groep, maar werd wel met argusogen gevolgd door de Europese Commissie die het thema ‘duurzame loopbanen’ erg belangrijk vond. We hebben de academische wereld aangezocht om een basispaper te maken over dit thema. Deze insteek hebben we besproken met verschillende Vlaamse en Europese stakeholders.’

Van dwangbuis naar drive

Caroline: ‘In deze basisnota zijn een aantal principes opgenomen. Een loopbaan moet geen citroenmodel worden. Op bepaalde momenten moet je er uit kunnen stappen. Voor een sabbatical, of om ondernemer in bijberoep te worden, of om even werkloos te zijn, … Blus mensen niet uit zodat ze blij zijn om op pensioen te gaan, geef ruimte zodat ze na hun pensioen nog uitdagingen willen aangaan. Geen moeten werken, maar wel je werk zien als een soort hobby.’ 

Future search

Caroline: ‘Vanuit deze inzichten is de goesting ontstaan om een ‘future search’ op te richten. “Hoe ging het in het verleden? Hoe gaat het nu? Wat is er al geëvolueerd en hoe zouden we in de toekomst nog kunnen evolueren?” Deze vragen hebben we ons in deze future search gesteld om tot een visionaire boodschap rond duurzame loopbanen te komen met mensen die beslagen zijn op de arbeidsmarkt. Allemaal vanuit verschillende invalshoeken, uit verschillende categorieën: uit de assessment-wereld, academici, bedrijven, sociale economie, projectpromotoren, sociale partners. Een amalgaam van mensen met elk hun eigen visie. Zoveel mensen, zoveel meningen ook. Dat liep natuurlijk soms wel wat stroef en het was zoeken naar 1 gedragenheid.  Uiteindelijk, mede dankzij een goede, strenge facilitator, werd er een rapport opgeleverd.  Het resultaat was niet helemaal wat we er van verwacht hadden. Uiteindelijk blijven mensen altijd meer steken in een as is situatie als visionair.

Minder stoffig

Caroline: ‘We besloten om dan maar de visionaire stukken eruit te halen en samen te werken met een ‘believer’. Dat werd Ans De Vos, professor van de Antwerp management school. Deze samenwerking was een mooi voorbeeld hoe ESF als organisatie een influencer kan zijn voor de academische wereld. Wat we in dit Europees project hebben gedaan, heeft haar visie over duurzaam loopbaanbeleid mee op de rails gezet. Uiteindelijk heeft de future search en deze samenwerking met Ans geleid tot mooie resultaten: een ludiek filmpje over duurzaam loopbaanbeleid en een boek Developing Sustainable Careers Across the Lifespan –iets wat ESF niet vaak doet. Én een bredere scoop en manier van kijken dan ervoor. Future Search heeft het ESF voor stakeholders en promotoren minder stoffig gemaakt, opengesteld voor nieuwe projectpartners en nieuwe ideeën.’

Promotoren, ga voorbij het normale

Caroline: ‘Vorig jaar organiseerden we op een gelijkaardige manier een visionaire genderdag met een zeer breed en divers deelnemersveld. Soms kijken we immers te eng naar stakeholders die gericht zijn op de arbeidsmarkt. Er waren mensen uit de sport- en kunstwereld, academici, leiders van hoog technologische bedrijven, … Zelfs Trixie Whitley brainstormde een halve dag mee. 

Ik wil mensen horen die me kunnen raken en inspireren. Ik ben op zoek naar sparring partners. Dat is het juiste woord: sparring partner. 



We moeten durven inzetten op samen visionair nadenken. Soms worden ESF-oproepen gelanceerd door impulsen van het beleid. En dat is ook nodig. Maar tegelijk wil ik met het ESF ook visies naar voor schuiven. Visionair kunnen inzetten op oproepen. Daarom heb ik nieuwe thema’s in de oproep transnationaliteit naar voor geschoven. De instrumenten en aanbevelingen uit deze transnationale projecten moeten er na twee jaar nog staan. Ze moeten futureproof zijn. Laten we voorbij gaan aan het normale en nadenken over het vernieuwende. The sky is the limit voor de promotoren. Dus speel niet op safe.’ 

Een speler mee op het veld

Caroline: ‘Mijn wens voor ESF is hiermee sterk verbonden. Ik zie het ESF van de toekomst als een organisatie die proeftuinen begeleidt en vernieuwende projecten mee op de wereld zet als kenniscentrum. Projecten die over 2 jaar nog steeds futureproof zijn, zoals ik al verteld heb.

Misschien ben ik soms een dromer. Mijn collega’s helpen me om met mijn twee voeten op de grond te blijven. Tegelijk daag ik hen uit om op een andere manier dan enkel via het lezen van projecten, aan de kar te trekken.  

Als ik mag dromen waar ik met het ESF nog naar toe wil, dan is dat enerzijds dat we dat kenniscentrum zijn. Dat we als een speler mee op het veld staan, in plaats van enkel maar een speler te zijn die geld geeft. Maar tegelijk ook dat we met het ESF de moed hebben om een lerende organisatie te worden. Dat we verspreiden wie met wat bezig is. Meegeven wat de promotoren allemaal hebben ontwikkeld. Zodat het warm water niet opnieuw moet uitgevonden worden. We zetten al stappen in de goede richting, maar ik heb toch het gevoel dat de producten die met de Europese en Vlaamse middelen gemaakt worden al te vaak in de kast belanden, ook al zijn het soms heel goede en relevante producten. Als ze al door de eigen organisatie blijvend gebruikt worden, mogen we al tevreden zijn. Maar jammer genoeg raken de producten niet altijd verspreid op de Vlaamse arbeidsmarkt.’

Je m’amuse

Caroline: ‘Nu ik dit verhaal zo vertel zie ik een aantal elementen die belangrijk zijn om mensen mee te krijgen. Zowel mijn interne collega’s, als de promotoren die op ESF oproepen indienen. Zo moet je af en toe durven inbeuken tegen wat er gezegd wordt. Al blijft het belangrijk om anderen mee te krijgen, hen te enthousiasmeren. Anders blijf je steken in het vechten tegen windmolens. Ik ben geen Don Quichot, hé. Het voor- of nadeel van ergens lang te werken maakt tegelijk dat je denkt dat de dingen hun tijd wel zullen krijgen.

En vooral, en dat is een constante voor mij binnen ESF: ‘moi, je m’amuse’!

Ik heb meestal dat kunnen doen waarvan ik dacht dat het zou kunnen werken. Daar heb ik mijn energie uitgehaald: ‘yes, I did it!’ 

Ja!

Caroline: ‘Ik zet ook mijn sterktes in om mensen mee te nemen in mijn verhaal. Ik zorg dat het interessant is wat ik voorstel en dat het goed in elkaar steekt. Ik verwacht ook niet het onmogelijke en stel me zelf veerkrachtig op. Mezelf constant uitdagen geeft me energie.



Vaak hoor ik dat ik zoveel geloof uitstraal, dat anderen daar zelf enthousiast van worden en bijna niets anders dan “ja” kunnen zeggen op mijn voorstel. Dus als ik een boodschap mag meegeven, dan is het wel deze: blijf geloven in verandering!’

In Gesprek met

Luisterde en schreef het verhaal neer